بررسی روند تغییرات مکانی-زمانی شاخص دومتغیره خشکسالی هواشناسی SPEI در ایران

Authors

  • اسماعیل ولیزاده دانش آموخته کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی و کارمند سازمان هواشناسی گلستان
  • خلیل قربانی دانشیار هواشناسی کشاورزی گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
  • صدیقه برارخان‌پور دانش آموخته کارشناسی مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
Abstract:

تغییر بارش و دمای ناشی از تغییر اقلیم   موجب شده است تا شاخص‌های تک متغیره خشکسالی نتوانند وضعیت کاهش منابع آبی را نشان دهند. بر این پایه از شاخص‌های چندمتغیره خشکسالی مانند بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) استفاده می‌شود. به منظور بررسی وضعیت روند تغییرات شدت خشکسالی هواشناسی در پهنه جغرافیایی ایران، داده‌های شبکه جهانی SPEI طی دورة آماری 30 ساله استفاده و آزمون‌های تشخیص روند و شیب خط سن بر روی سری‌های فصلی آنها اجراء و نتایج آنها در محیط GIS پهنه‌بندی شد. نتایج نشان داد در بین فصل‌ها، بیشترین روند رو به خشکی در فصل زمستان می‌باشد و بیش از 94 درصد مساحت کشور، شیب کاهشی را در سری زمانی شاخص خشکسالی نشان می‌دهند. روند تغییرات این شیب در غرب و شمال شرق کشور از لحاظ آماری معنی‌دار است. در فصل تابستان نیز نیمه شرقی کشور روند رو به خشکی را نشان می‌دهد ولی در فصل‌های بهار و پاییز وضعیت بهتری بر ایران حاکم است و درصد کمی از مساحت کشور روند معنی‌دار رو به خشکی را نشان می‌دهند. به­طوری که به ترتیب در فصل بهار  و پاییز ، 85 و 91 درصد کشور، از شیب خط روند کمتر و مساوی 2 درصد برخوردارند. نتیجه پایانی بررسی شاخص خشکسالی بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده نشان داد که در مجموع تغییرات اقلیمی در ایران رخ داده است و ایران در سالهای اخیر به سمت دوره های خشک‌تر متمایل بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پیش بینی فضایی-زمانی خشکسالی با استفاده از شاخص SPEI در شمال شرق ایران

سابقه و هدف: خشکسالی به عنوان پیچیده‌ترین و خطرناک‌ترین بلایا‌ی طبیعی است که هم در مکان و هم طی زمان تغییر می‌کند. گرمایش جهانی در سال‌های اخیر باعث تشدید این گونه رویدادهای حدی شده است. از این رو استفاده از شاخص‌های خشکسالی که هر دو اثر بارش و دما را در نظر می‌گیرند و نیز استفاده از روش‌های توأم فضایی- زمانی که گسترش یافته‌ی آمار مکانی هستند، احتمالاً می‌تواند باعث پایش بهتر خشکسالی‌ها و در نتی...

full text

ارزیابی تغییرات مکانی شدت دوره های خشکسالی هواشناسی در مقیاس های زمانی متفاوت در استان کردستان

خشکسالی به‌عنوان کمبود طبیعی بارش در طی دوره‌ای از زمان است که یک بحران مخاطره‌آمیز برای محیط‌زیست و حیات گونه‌هایزیستی محسوب می‌شود. بنابراین در زمان ...

full text

بررسی روند تغییرات مکانی – زمانی پارامترهای دمایی ایران

چکیده[1] در حال حاضر تغییر و نوسانات اقلیمی به همراه ناهنجاری‌های حاصل از آن یکی از مسائل مهم و مطرح جهانی است. آشکارسازی تغییرات دما و بارش به‌عنوان مهم‌ترین عناصر اقلیمی یک منطقه، به‌عنوان شاهدی اولیه تغییرات اقلیمی در بسیاری از مناطق جهان استفاده می‌شود. هدف این تحقیق بررسی روند دمای ایران در مقیاس‌های زمانی سال، فصل و ماه است. بدین منظور داده‌های میانگین حداقل، متوسط و حداکثر دما، برای 38 ...

full text

تحلیل های زمانی و مکانی خشکسالی هواشناسی

وقوع پدیده خشکسالی و خسارت ناشی از آن باعث شده است تا مطالعات خشکسالی از اهمیت خاصی برخوردار باشند. یکی از مطالعاتی که در این زمینه انجام می شود بررسی تغییرات زمانی- مکانی خشکسالی است به طوری که مناطقی که از لحاظ وضعیت همزمانی خشکسالی در طول یک دوره زمانی، شرایط نزدیک به همی را داشته باشند خوشه بندی شده و وضعیت خوشه ها در کل پهنه ها مورد بررسی قرار می گیرند، بر این اساس در این پژوهش از آمار و ا...

بررسی توزیع زمانی و مکانی خشکسالی هواشناسی در جنوب غرب کشور؛ مطالعه موردی حوضه کرخه

 در این پژوهش شدت، تداوم‌ و بزرگی‌ خشکسالی‌ و تغییرات مکانی و زمانی آن در حوضه کرخه با استفاده از نمایه­های بارش استاندارد (SPI) و Z مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش روند تغییرات مقادیر Z و SPI یک ماهه در همه ایستگاه­ها به خوبی از یکدیگر پیروی می­کنند، لذا از هر دو نمایه  برای بررسی روند خشکسالی پایه زمانی یک ماهه حوضه می‌توان استفاده کرد. با وجود این، نتایج نشان داد در مقادیر مثبت...

full text

بررسی روند تغییرات مکانی – زمانی پارامترهای دمایی ایران

چکیده[1] در حال حاضر تغییر و نوسانات اقلیمی به همراه ناهنجاری های حاصل از آن یکی از مسائل مهم و مطرح جهانی است. آشکارسازی تغییرات دما و بارش به عنوان مهم ترین عناصر اقلیمی یک منطقه، به عنوان شاهدی اولیه تغییرات اقلیمی در بسیاری از مناطق جهان استفاده می شود. هدف این تحقیق بررسی روند دمای ایران در مقیاس های زمانی سال، فصل و ماه است. بدین منظور داده های میانگین حداقل، متوسط و حداکثر دما، برای 38 ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 11

pages  25- 38

publication date 2018-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023